Năm ngoái, Minh Hùng (16 tuổi) lấy trộm 300 triệu đồng của bố mẹ để mua cho mỗi bạn trong lớp một chiếc iPad mới nhưng một tháng sau mới bị phát hiện.
Thiếu niên tâm sự việc lấy 300 triệu đồng của bố mẹ không khó và cũng không phải lén lút nhưng bố mẹ Hùng không biết vì trong nhà luôn có khoảng chục tỷ đồng. Mẹ anh là giám đốc một doanh nghiệp kinh doanh mỹ phẩm tại Hà Nội còn bố anh là quản lý cấp cao trong lĩnh vực bất động sản. Theo tính toán của công ty tư vấn Knight Frank (Anh), để lọt top 1% người khá giả ở Việt Nam, bạn cần có ít nhất 160.000 USD (khoảng 3,7 tỷ đồng). Còn bố mẹ Minh Hùng thì gấp hàng chục lần con số đó.
Ngay từ khi sinh ra, cậu bé đã muốn gì cũng được, cậu bé không bao giờ hạnh phúc. Cha mẹ quá bận rộn với những chuyến công tác nước ngoài, những cuộc hẹn với đối tác và những dự án sắp hoàn thành. Từ nhỏ, Hùng và chị gái chỉ biết đến hơi ấm của người giúp việc – người thổi cơm, đọc truyện và ôm ấp con ngủ mỗi đêm.
Thèm được sự quan tâm của bố mẹ, anh ta đã ăn cắp tiền, hút thuốc, uống rượu … như một cách để gây sự chú ý. “Bố mẹ không bao giờ hỏi tôi muốn gì, không bao giờ cho tôi đi đến những nơi tôi thực sự muốn, học những gì tôi thích”, Hùng bộc bạch.
“Em muốn bố mẹ để ý những thay đổi của mình nhưng cả tháng nay không ai muốn biết”, nam sinh lớp 12 giải thích về việc lấy 300 triệu đồng nhờ chuyên gia tâm lý mà mẹ mời đến nhà chơi, khi đó không ai biết chuyện. biết cách đối xử với con cái.
Tâm tư của Hùng cũng là tâm tư của nhiều đứa trẻ sinh ra trong gia đình khá giả. Trẻ em không phủ nhận sự đầy đủ về vật chất mang lại cho chúng một nền tảng giáo dục tốt, một môi trường tiến bộ và cơ hội gặp gỡ những “con người đẳng cấp” trong xã hội. Tuy nhiên, những bậc cha mẹ bận rộn cố gắng làm giàu thường ít dành thời gian cho con cái, biến chúng thành những đứa trẻ thiếu thốn.
Trong một cuộc khảo sát với 1.000 học sinh THPT tại TP.HCM do Viện Nghiên cứu Đời sống Xã hội thực hiện vào tháng 4/2018, có đến 58% em muốn đi chơi cùng gia đình và 34,7% em muốn ở cùng gia đình. dẫn ra ngoài.
Nam sinh một trường quốc tế tại TP.HCM từng kể trong cuộc phỏng vấn sâu với PGS.TS. GS.TS Nguyễn Đức Lộc (Giám đốc Đời sống xã hội) kể rằng anh được bố mẹ cho mọi thứ nhưng luôn sợ hãi và cô đơn. Anh cũng chia sẻ, ở lớp anh, các bạn đều là con nhà giàu, hầu hết bố mẹ đều ra ở riêng.
Một nỗi khổ khác của nhiều con nhà giàu là cha mẹ không biết cách giáo dục con cái, đòi hỏi con mình phải giỏi hơn người, không ghi nhận sự cố gắng của con cái. Chuyên gia giáo dục, TS Vũ Thu Hương (Hà Nội) từng gặp những người vì tiền mà ảo tưởng, ép con “sống quý tộc”.
“Có bà mẹ tự nhận mình là ‘mẹ vợ’, ép các con ăn uống, nói năng, đi đứng trông quý tộc”, chị Hương nói. Khi con cái tỏ thái độ chống đối, họ tìm đến chuyên gia tư vấn nhưng khi bắt nhầm, các bà mẹ này lại chỉ trích chuyên gia là “không có đẳng cấp, không hiểu biết về cuộc sống thượng lưu”.
Nghiên cứu cuộc sống của con nhà giàu trong suốt 25 năm, Suniya Luthar, giáo sư tâm lý tại Đại học bang Arizona (Mỹ) nhận thấy, giống như Minh Hùng, những thiếu niên giàu có có tỷ lệ sử dụng ma túy cao. ưu tiên hơn những đứa trẻ cùng lứa tuổi. Hơn nữa, trẻ em lớn lên trong các gia đình giàu có dễ bị lo âu và trầm cảm hơn mức trung bình.
Theo PGS Lộc, hội con nhà giàu xuất hiện rất nhiều trong giới trẻ thuộc thế hệ Z ở Việt Nam (sinh cuối thập niên 1990-2010), đặc biệt là ở khu vực thành thị. Cha mẹ của những gia đình này đã lớn lên và gây dựng được cơ đồ lớn trong thời kỳ đất nước vừa thoát khỏi chiến tranh, đói nghèo nên họ muốn bù đắp cho con cái. Cách cha mẹ tạo ra những đứa trẻ với những kỳ vọng, biến Gen Z thành một thế hệ trẻ em, có cách nhìn thế giới riêng và có những yêu cầu riêng.
Hầu hết những đứa trẻ con nhà giàu đều hạn chế mối quan hệ với người khác, khó giao tiếp, thậm chí mất kết nối và khả năng nói chuyện. Ông nói: “Họ thấy rằng thế hệ trước không hiểu chúng tôi và chúng tôi không hiểu thế hệ trước. Bên cạnh đó, việc sử dụng nhiều loại mạng xã hội cùng lúc, luôn phải tạo ra bản thân để phù hợp với không gian đó, khiến bản sắc cá nhân (cái tôi) bị rời rạc. Kể từ đó, hội con nhà giàu chật vật trong hành trình tìm lại chính mình và kết nối để thấu hiểu.
Việc không tìm được sự thấu hiểu từ gia đình và xã hội đã đẩy những đứa trẻ con nhà giàu vào bi kịch tâm lý. Phạm Thị Linh (19 tuổi), con gái ông chủ resort nghìn tỷ ở Nghệ An từng làm video và chia sẻ lên mạng xã hội với chủ đề “Nhà giàu có sướng không?”.
Trong video, Linh kể về cô bạn có gia thế khủng, bị gia đình ép đi du học. Cô bạn đó đã đấu tranh với bố mẹ rất nhiều nhưng hai bên không tìm được tiếng nói chung, cuối cùng đành phải chiều lòng bố mẹ, chấp nhận từ bỏ ước mơ nghệ thuật. “Tôi và bạn tôi đi uống bia cùng nhau. Bạn nói ‘Ước gì mình sinh ra trong một gia đình bình thường để cuộc sống do mình tự vẽ ra, không phải lúc nào cũng theo sự dẫn dắt của người khác'”, cô nói.
Linh được bố mẹ cho tự do lựa chọn cuộc sống theo ý muốn nhưng lại vấp phải áp lực dư luận và bị nhiều người soi mói vì quá giàu có. Cô đang học trường quốc tế ở Đà Nẵng với học phí 600 triệu đồng / năm, được bố mẹ mua hàng tỷ đồng cho cô đi lại nên mặc định cô phải giỏi nhiều thứ chẳng hạn. có một thành tích học tập tuyệt vời.
“Người ta nói mình ngậm thìa vàng nên mọi thứ mình có đều do bố mẹ cho. Dù thực tế, mình phải rất cố gắng học, thậm chí chịu nhiều áp lực hơn các bạn bình thường”, Linh nói.
Cô vẫn ở nhà trọ, đi làm gia sư để kiếm thêm thu nhập.
“Cuộc đời tôi giống như một cuốn tiểu thuyết dài đầy nước mắt, nhưng có lẽ, nếu gia đình không quá nổi bật thì mọi chuyện đã không vất vả như vậy”, Hồng Hà, 38 tuổi, con trai của một quan chức cấp cao cho biết. Vùng trung tâm. về những áp lực và đau khổ trong cuộc sống của anh ấy.
Năm 30 tuổi, cô kết hôn lần đầu với một anh chàng là nhân viên bình thường tại một doanh nghiệp nhỏ. Hà thôi chức giám đốc, về làm nhân viên văn phòng để “tương xứng” với chồng. Đám cưới của cô gần như lớn nhất miền Trung, có sự tham dự của hầu hết các quan chức cấp cao. Riêng tiền mừng cưới đã lên đến nhiều tỷ đồng, chưa kể của hồi môn hàng chục cây vàng.
Hai ngày sau đám cưới, Hà bị chồng bạo hành. Anh thường bị đồng nghiệp đùa là “chuột sa chĩnh gạo”, “sống nhờ nhà vợ”. “Mỗi đêm, anh ấy say xỉn và trút giận lên tôi”, Hà nói. Cô đã nghĩ đến chuyện ly hôn, nhưng sợ ảnh hưởng đến danh tiếng gia đình nên Hà không dám tâm sự với bố mẹ. Chồng biết điểm yếu của cô nên càng bạo hành cô hơn.
Trong một lần đánh cô chảy máu, Hà quyết định nhảy khỏi tòa nhà để kết thúc tất cả hoặc kêu cứu bố cô. Khi cô lấy điện thoại gọi cho bố, địa ngục hôn nhân kéo dài hai năm đã kết thúc. Thủ tục ly hôn chưa hoàn tất, người chồng đã đưa một cô gái trẻ về sống chung. “Nếu tôi là một đứa trẻ bình thường hơn, số phận của cuộc hôn nhân này đã khác, nhưng cuộc đời tôi đã khác”, Hà bộc bạch.
TS Vũ Thu Hương cho rằng, cha mẹ là người góp phần tạo nên số phận của con cái. Giàu hay nghèo, quan trọng là cách cha mẹ nuôi dạy con cái. “Cha mẹ phải sống chuẩn mực để làm gương cho con cái, phải đặt mình vào vị trí của con cái. Hãy đặt câu hỏi, nếu ở vị trí này, là một đứa trẻ, tôi sẽ hành động như thế nào và để lại hậu quả gì?” cô ấy nói.
Theo ông Lộc, sự tương tác giữa các thành viên trong gia đình là cách tốt nhất để hiểu và thay đổi hoàn cảnh, tâm lý của những đứa trẻ giàu có cô đơn.
Hiện tại, Hà đã kết hôn với một chuyên gia nước ngoài, người không nề hà gia cảnh và có khối tài sản không kém cạnh Hà. Cô cũng chuyển sang làm việc ở một lĩnh vực hoàn toàn mới, khác với lĩnh vực gia đình ảnh hưởng, để được sống theo đam mê của mình, không còn núp bóng dưới cái bóng uy quyền của cha.
Điều khiến Hà đau khổ nhất là cô không thể ra nước ngoài sinh sống cùng chồng, vì không muốn ảnh hưởng đến gia cảnh của họ hàng. Trong khi chồng Hà vì đặc thù công việc nên không thể chọn Việt Nam để cư trú. “Nếu được lựa chọn lại, tôi ước mình vẫn là con của bố mẹ, nhưng không giàu có quyền lực”, Hà nói.
Tên của một số nhân vật đã được thay đổi.
Phạm Nga