Khói thải diesel làm tăng nguy cơ ung thư phổi, bùng phát bệnh hen suyễn và COPD nếu tiếp xúc lâu dài.
Theo Cơ quan Điều hành An toàn và Sức khỏe của chính phủ Anh, khói thải từ các phương tiện cơ giới có thể gây kích ứng mắt và hô hấp. Đặc biệt, khói dầu diesel (thường thấy ở các loại xe tải, xe buýt, xe khách) chứa nhiều hợp chất độc hại như nitơ ôxit, ôxit lưu huỳnh, ôzôn, fomanđehit, benzen… Khi hít phải sẽ gây buồn nôn, khó thở. Đặc biệt nếu tiếp xúc lâu dài, lặp đi lặp lại trong khoảng 20 năm có thể làm tăng nguy cơ ung thư phổi.
Tiếp xúc lâu dài với khói xe gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Hình ảnh: Thế giới hóa học
Ngoài ra, khí thải của các phương tiện giao thông còn chứa một lượng lớn NO2, một hợp chất độc hại, có mùi hắc, màu vàng sẫm. NO2 gây kích ứng mắt, da, mũi và họng; Ở nồng độ cao có thể phá vỡ niêm mạc phổi, gây phù phổi. Nhiều nghiên cứu được báo cáo trên các tạp chí y tế BMJ Tiếp xúc ngắn hạn với NO2 có liên quan đến tỷ lệ tử vong và tỷ lệ mắc bệnh ở những người mắc các bệnh tim mạch và hô hấp.
Đáng chú ý, NO2 không chỉ được tìm thấy trong khí thải giao thông mà còn trong không khí trong nhà. Theo một số thống kê, việc sử dụng bếp than, bếp gas khiến cho nồng độ NO2 trong không khí vượt ngưỡng an toàn. Với những ngôi nhà không sử dụng những vật dụng này, nồng độ NO2 chỉ bằng một nửa so với không khí bên ngoài.
Theo thạc sĩ, bác sĩ Mai Mạnh Tâm, Khoa Hô hấp Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Hà Nội, đối tượng bị ảnh hưởng nhiều nhất khi tiếp xúc với khí thải là trẻ em, người già và người mắc các bệnh mãn tính về đường hô hấp.
Ở trẻ em, việc tiếp xúc lâu dài với không khí ô nhiễm sẽ làm giảm chức năng của phổi. Trẻ em có nguy cơ phát triển bệnh hen suyễn khi còn nhỏ hoặc trưởng thành. Trong trường hợp hen suyễn, ô nhiễm không khí làm bệnh trầm trọng hơn, gây ho, thở khò khè, khó thở thường xuyên.
Ở người cao tuổi, có tiền sử mắc các bệnh hô hấp mãn tính như hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), việc tiếp xúc nhiều với khí thải xe cộ sẽ làm bùng phát và làm nặng thêm bệnh, tăng nguy cơ nhập viện. Nhiều kết quả thống kê cũng cho thấy, ở những thành phố ô nhiễm, tỷ lệ người mắc bệnh hen suyễn và COPD cao hơn những nơi ít ô nhiễm hơn.
Vì vậy, bác sĩ Tâm khuyến cáo những người sống trong môi trường ô nhiễm, hóa chất, khói bụi, khói thuốc lá nên tầm soát các bệnh mãn tính về đường hô hấp như hen suyễn, viêm phế quản mãn tính, COPD định kỳ 6 tháng / lần. Khi khám sàng lọc, bệnh nhân sẽ được khám lâm sàng, đo chức năng hô hấp để kiểm tra chức năng thông khí của phổi. Dòng máy đo chức năng hô hấp HI 801 hiện nay tại Đa khoa Tâm Anh có thể hỗ trợ chẩn đoán chính xác và nhanh chóng cùng lúc nhiều bệnh lý hô hấp như hen suyễn, COPD, khí phế thũng, viêm phế quản mãn tính, xơ hóa. phổi, bụi phổi … “Nhiều người phát hiện hen, COPD qua khám sàng lọc dù trước đó không có triệu chứng gì”, bác sĩ Tâm cho biết.
Bệnh nhân đo chức năng hô hấp tầm soát hen và COPD tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh. Nguồn: Bệnh viện cung cấp
Ông Tam cho rằng việc hạn chế tiếp xúc với khí thải giao thông là rất khó vì việc đi lại và sinh hoạt là bắt buộc, nhưng tác động của khí thải đối với cơ thể có thể được giảm thiểu bằng nhiều cách.
Người dân nên hạn chế các hoạt động tập thể dục ở những khu vực đông xe cộ qua lại vì đây là nơi có độ ô nhiễm cao. Bạn thường xuyên theo dõi dự báo chất lượng không khí hàng ngày, nếu chất lượng không khí kém thì nên đóng cửa sổ để tránh bụi vào nhà; Khi ra ngoài nên sử dụng khẩu trang có chức năng lọc bụi mịn.
Những gia đình sử dụng bếp gas, củi hay bếp than cần đảm bảo hệ thống thông gió tốt. Bạn thường xuyên hút bụi, lau chùi bề mặt các vật dụng để hạn chế bụi phát tán trong không khí. Bên cạnh đó, cây xanh được chứng minh có tác dụng làm sạch không khí trong môi trường kín, đặc biệt là hấp thụ khí NO2 nên bạn có thể đặt thêm cây xanh trong nhà.
Hoài Phạm
