Sụn rất quan trọng đối với khớp, việc mất sụn sẽ khiến không gian khớp bị thu hẹp, gây ra các bệnh về xương khớp, thoái hóa khớp… dẫn đến đau nhức và viêm nhiễm.
Cơ thể chứa ba loại sụn khác nhau: sụn hyalin, sụn đàn hồi và sụn sợi. Sụn hyalin hay còn gọi là sụn khớp là một loại sụn quen thuộc, chúng tạo thành một lớp dày ở đầu xương ở các khớp. Loại sụn này cũng được tìm thấy ở vách ngăn mũi và khí quản. Trong bệnh thoái hóa khớp, sự mất sụn là yếu tố quan trọng góp phần làm bệnh tiến triển.
Sụn rất trơn và có độ ma sát thấp giúp xương khớp dễ cử động trong quá trình vận động. Sụn khớp còn đóng vai trò là lớp đệm và giảm xóc cho khớp. Khi sụn bị hư hỏng hoặc mòn đi, khớp bị ảnh hưởng sẽ trở nên đau, cứng và hạn chế vận động. Đây là những triệu chứng mà người bệnh cần đi khám để phát hiện bệnh khớp.
Khi đó, có rất ít hoặc không còn sụn để hoạt động như một bộ phận giảm xóc. Mất sụn ở một hoặc nhiều khớp có thể gây đau và cuối cùng dẫn đến hạn chế chức năng, thậm chí tàn tật, vì vậy việc phát hiện và điều trị sớm là rất cần thiết. Bên cạnh những nguyên nhân như vận động quá sức khiến sụn khớp bị tổn thương và hao mòn, theo thời gian sụn khớp có thể bị thoái hóa do nhiều nguyên nhân khác nhau.
Mất sụn ở một hoặc nhiều khớp có thể gây đau và cuối cùng dẫn đến hạn chế chức năng hoặc thậm chí tàn tật. Hình ảnh: iStock
Quá trình thoái hóa sụn tiến triển gây ra đau và viêm, với tình trạng thoái hóa khớp nghiêm trọng, sụn có thể bị mài mòn hoàn toàn khiến khớp bị ảnh hưởng mất lớp đệm và bắt đầu cọ xát với xương. Bệnh nhân sẽ bị đau khớp, mất khả năng vận động và thậm chí mất chức năng liên quan đến khớp bị tổn thương.
Tổn thương sụn khớp có thể nhìn thấy trên phim chụp X-quang, là sự thu hẹp không gian khớp giữa các xương. Ở khớp gối, tình trạng mất sụn khớp thường là mất sụn chêm. Điều này gây thêm căng thẳng cho các đầu xương tạo nên khớp, nơi hình thành các chất tạo xương, hoặc các chồi xương ngay rìa khớp.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng các yếu tố nguy cơ hàng đầu góp phần làm mất sụn nhanh chóng bao gồm tổn thương sụn, rách sụn chêm và các chấn thương nghiêm trọng khác có thể thấy trên MRI. Viêm bao hoạt dịch và tràn dịch khớp cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng mất sụn. Thừa cân hoặc béo phì cũng được coi là một yếu tố nguy cơ, cứ tăng chỉ số khối cơ thể (BMI), nguy cơ mất sụn cũng tăng 11%.
Sụn khớp có thể được phục hồi bằng nhiều phương pháp điều trị. Phẫu thuật là một thủ thuật trong đó các tế bào sụn mới được cấy ghép hoặc bác sĩ có thể loại bỏ một phần xương và sụn khỏe mạnh từ một khu vực khác để cấy ghép. Hiện tại, thủ thuật này chủ yếu điều trị chấn thương đầu gối. Các thủ thuật nội soi bao gồm tạo hình khớp với phẫu thuật cắt xương, khoan và mài mòn vi điểm. Điều này giúp tạo ra những vùng tổn thương nhỏ và kích thích sụn mọc lại.
Thuốc được sử dụng để kiểm soát viêm xương khớp và các loại viêm khớp khác, đồng thời vận động cơ thể khỏe mạnh cũng giúp bảo tồn sụn. Tùy vào tình trạng bệnh mà phương pháp điều trị cụ thể sẽ tùy theo tình trạng bệnh và chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
Bảo Bảo (Theo Sức khỏe rất tốt)
