Các chuyên gia lo ngại việc lạm dụng thuốc kháng sinh trong điều trị viêm họng hạt sẽ làm gia tăng tình trạng kháng thuốc, khi bệnh không có thuốc chữa.
“Nhiều gia đình tự mua thuốc kháng sinh mỗi khi con bị viêm họng, rất nguy hiểm và có thể gây kháng kháng sinh”, PGS.TS Trần Phan Chung Thủy, Chủ tịch Hội Tai Mũi Họng Việt Nam cho biết tại tọa đàm về bệnh viêm họng, ngày 5/4. Ngày 14/9 và cho biết thêm, việc hiểu nhầm về việc sử dụng kháng sinh trong điều trị viêm họng cấp là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng lạm dụng kháng sinh tại Việt Nam.
Đau họng là triệu chứng thường gặp của bệnh viêm họng hạt do viêm đường hô hấp trên, trung bình một năm người bệnh mắc phải từ hai đến bốn lần. Trung bình cứ 10 ca viêm họng do virus thì có 8 ca không nguy hiểm và tự khỏi. Một số ít trường hợp còn lại do nhiễm khuẩn và các nguyên nhân khác được bác sĩ chỉ định dùng kháng sinh.
Bác sĩ Nguyễn Thị Thu Loan, Giám đốc Y khoa Reckitt Việt Nam cho biết, việc lựa chọn thuốc trong điều trị các bệnh lý hô hấp rất quan trọng. Bà nói: “Mọi người nên hạn chế sử dụng thuốc kháng sinh trừ khi có chẩn đoán rõ ràng về tình trạng nhiễm trùng của bệnh nhân.
Bác sĩ khuyến cáo, thay vì tự ý dùng kháng sinh, bên cạnh các biện pháp hỗ trợ như giảm đau, hạ sốt bằng paracetamol, bổ sung đủ nước và dinh dưỡng, có thể sử dụng thuốc giảm đau chống viêm thuộc nhóm thuốc NSAID. Đây là nhóm thuốc không chứa steroid, bao gồm nhiều hoạt chất khác nhau và không có tác dụng gây nghiện, giúp giảm đau họng, khó nuốt và sưng họng.
WHO đã đưa ra Việt Nam nằm trong nhóm nước có tỷ lệ kháng kháng sinh cao nhất thế giới. Bản đồ sử dụng kháng sinh Năm 2015 của IMS Health cũng cho thấy Việt Nam thuộc nhóm nước sử dụng nhiều kháng sinh. Trong khi nhiều nước phát triển sử dụng kháng sinh thế hệ thứ nhất vẫn còn hiệu quả thì Việt Nam đã phải sử dụng kháng sinh thế hệ thứ ba và thứ tư.
“Đáng lo ngại hơn, nước ta đã xuất hiện một số siêu vi khuẩn kháng tất cả các loại kháng sinh”, bà Thủy chia sẻ. Theo Bộ Y tế, tình trạng kháng kháng sinh bắt nguồn từ thói quen mua thuốc không cần đơn của người dân. Ngay cả bác sĩ cũng sử dụng thuốc kháng sinh cho bệnh nhân một cách không phù hợp. Mỗi năm, trên thế giới có hàng triệu người chết vì kháng thuốc, trong đó có 1,4 triệu trẻ em. Nếu kháng thuốc, bệnh nhân cần ở lại bệnh viện lâu hơn và tỷ lệ tử vong tăng lên ở tất cả các nhóm tuổi.
Không chỉ ở Việt Nam, lạm dụng kháng sinh đang trở thành vấn nạn toàn cầu và dẫn đến tình trạng kháng thuốc. Theo bà Thủy, nếu tình trạng này tiếp diễn, trong tương lai thuốc kháng sinh sẽ trở nên vô tác dụng và người dân sẽ phải đối mặt với những căn bệnh vô phương cứu chữa. Mới đây, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo tình trạng thiếu hụt trầm trọng các loại kháng sinh mới đang đe dọa nỗ lực hạn chế sự lây lan của vi khuẩn kháng thuốc.
WHO dự đoán đến năm 2050, chi phí kháng kháng sinh trên toàn cầu sẽ lên tới 100 nghìn tỷ USD và gây ra khoảng 10 triệu ca tử vong mỗi năm. Hậu quả kinh tế của tình trạng kháng thuốc kháng sinh được cho là nghiêm trọng như khủng hoảng tài chính.
Vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo chỉ nên mua và sử dụng thuốc kháng sinh theo đơn của bác sĩ. Dùng kháng sinh đúng liều, đúng thời gian, không ngưng giữa chừng khi thấy đỡ. Không sử dụng thuốc kháng sinh còn sót lại từ đợt điều trị trước hoặc thuốc theo đơn của người khác.