Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử Lê Quang Tự Do cho biết, dự thảo cẩm nang sẽ được lấy ý kiến, hoàn thiện và dự kiến ban hành vào cuối năm 2022 – Ảnh: LÊ KIÊN
Chiều 7/10, tại TP Hải Phòng, Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức Hội thảo “Xây dựng cẩm nang phòng chống tin giả, tin thất thiệt trên không gian mạng”.
Thứ trưởng Nguyễn Thành Lâm cho rằng, vấn nạn tin giả là vấn đề của toàn cầu chứ không riêng của Việt Nam. “Tin giả nhưng hậu quả thật”, ông Lâm nhấn mạnh và cho rằng có thể dễ dàng dẫn ra những ví dụ về tác hại của tin giả trong thời gian vừa qua khi cả nước tập trung vào công tác phòng chống COVID-19.
Tin giả gây hậu quả đến mọi mặt của đời sống chính trị, an ninh, trật tự xã hội, văn hóa, giải trí … Ví dụ về kinh tế, tin giả có thể gây tác động rất lớn, gây mất lòng tin. vào các cơ sở lớn, gây tổn hại đến uy tín, làm mất hình ảnh thương hiệu của doanh nghiệp, thậm chí ảnh hưởng đến sự ổn định của nền kinh tế trong những giai đoạn nhạy cảm.
Tham luận tại hội nghị, Phó Tổng Biên tập báo Pháp luật TP.HCM Nguyễn Đức Hiển dẫn chứng một hoàn cảnh cá nhân là anh đã vô tình tung tin giả. Đó là câu chuyện của “bác sĩ Khoa” trên mạng xã hội trong đợt bùng phát dịch COVID-19. Câu chuyện xuất phát từ một số nguồn khác, anh Hiền chia sẻ (share) và vô tình lan truyền thông tin không đúng sự thật. Sau đó, anh và một số người chia sẻ thông tin này đã bị phạt hành chính.
Trường hợp thứ hai, ông Hiển là nạn nhân sau khi trả lời phỏng vấn của một cơ quan báo chí về việc bà Nguyễn Phương Hằng livestream trên mạng xã hội để làm nhục một số người khác. Sau khi trả lời phỏng vấn nêu rõ quan điểm của mình, bản thân ông Hiền đã bị bà Hằng “trả đũa” bằng nhiều đoạn livestream xúc phạm, tung tin “đả kích” cá nhân. Ông Hiền cho rằng trong những lần livestream này, bà Hằng đã tạo ra hàng loạt tin tức giả mạo để bôi nhọ ông và gia đình.
Theo dự thảo Cẩm nang, tin giả trên không gian mạng được coi là thông tin sai sự thật được cố ý đăng tải, lan truyền với mục đích không hợp pháp, gây hiểu lầm cho người đọc, người xem hoặc thông tin là một phần sự thật nhưng không hoàn toàn chính xác do không được kiểm chứng, xác minh, phóng đại, suy diễn, làm thay đổi bản chất của sự việc, thường xuất hiện dưới dạng tin tức và được lan truyền chủ yếu trên mạng xã hội.
Tin giả có thể được tạo ra bằng nhiều phương thức tinh vi như giả giọng, giả hình, giả video và xuất hiện dưới dạng video, clip ngắn trên mạng xã hội được trình bày giống như một mẩu tin trên báo.
PGS. Vai trò của cẩm nang là giúp người tiếp cận thông tin xác định được nguồn gốc của tin giả, kẻ tạo ra tin giả và đối tượng phát tán, phát tán tin giả.
Nhiều ý kiến tại tọa đàm cho rằng, trong cuộc chiến chống tin giả, báo chí có vai trò, nhiệm vụ kịp thời nâng cao thông tin chính thống, chính xác, “sạch” cho xã hội. Các cơ quan nhà nước có trách nhiệm cung cấp thông tin cần chủ động, kịp thời cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác cho báo chí và công chúng.
Kỳ vọng cuốn sổ tay sẽ giúp người tiếp nhận thông tin về cách nhận biết các loại tin giả, cách phòng chống tin giả và cách xử lý khi phát hiện và bị ảnh hưởng bởi tin giả. Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử Lê Quang Tự Do cho biết, dự thảo cẩm nang sẽ tiếp tục được lấy ý kiến, hoàn thiện và dự kiến ban hành vào cuối năm nay.
